İş Kanunu içindeki düzenlemelerle götürülen iş sağlığı ve güvenliği, 2012'de İş Kanunu içinden çıkartıldı ve tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi müstakil bir yasaya konu edildi. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, kamu dâhil bir çalışanı olan işyerlerini dahi kapsama aldı. Ancak, yasada iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu için kademeli bir geçiş öngörüldü. 1 Temmuz 2016'da kamu işyerleri ile 50'den az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinin de iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma (veya dışarıdan hizmet alma) zorunluluğunun başlamasıyla birlikte, tüm işyerleri yasa kapsamına girmiş olacak. Yasa tüm işverenleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma veya bu hizmetleri dışarıdan satın almakla zorunlu tutuyor. Bu bağlamda iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çeşitli yetkilerle donatılmış durumda.
YÖNETMELİKLE BELİRLENDİ
6645 sayılı Torba Kanun ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarına yönelik bazı düzenlemeler yapıldı. Buna göre, işverene iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyecek ve işverene yazılı olarak bildirecek. Yapılan bildirim çerçevesinde gerekli tedbiri almayan işverenleri ihbar edecek. İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin işvereni hangi hallerde ihbar edebilecekleri konusu, "İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile belirlendi. Yönetmeliğe göre; iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimince işverene yazılı olarak bildirilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden, acil durdurma gerektiren haller ile yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı gibi hayati
GÜVENLİK YAKLAŞIM YAYINLARI
tehlike arz edenleri ve meslek hastalığına sebep olabilecek ortamlar için, belirlenecek makul bir süre içinde işveren tarafından alınması gereken tedbirlerin alınmaması halinde, iş güvenliği uzmanı işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yazılı olarak bildirecek. Yani işvereni ihbar edecek. Öngörülen gerekli tedbirleri almayan işverenin ihbar edilmesi iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi açısından bir zorunluluk. Bu zorunluluğa uymayarak, işveren hakkında ihbar yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi üç ay, tekrarında ise altı ay süreyle askıya alınacak.
İHBARA ENGEL OLMANIN SONUÇLARI
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının, yaptığı bildirimden dolayı işvereni tarafından iş sözleşmesine son verilemeyecek. Bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamayacak. Aksi takdirde, işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücreti tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilecek. İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş kanunları ve diğer kanunlara göre sahip olduğu hakları da saklı kalacak. Örneğin; işverence iş güvenliği uzmanına bir yıllık ücreti tutarında tazminat ödenmesi, ayrıca ihbar ve kıdem tazminatı ödenmesine engel olamayacak. Uzmana çalışma süresine göre ihbar ve kıdem tazminatı da ayrıca ödenecek.
GERÇEKDIŞI İHBARIN SONUÇLARI
Açılan davada, kötü niyetle gerçek dışı bildirimde (ihbarda) bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının belgesi altı ay süreyle askıya alınacak. İş güvenliği uzmanı sözleşme yaptığı yerlere hizmet veremeyecek. Söz konusu düzenleme, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği açısından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca tespit edilen eksikleri yerine getirmesine yönelik yerinde bir düzenleme. Artık işverenlerimiz daha duyarlı olmak zorunda. Aman dikkat...
